Ineens lijkt het hek van de dam: overal zoemt het van de gezonde en groene schoolpleinen. Zowel in het primaire onderwijs als de kinderopvang waait een groene wind. Dit is ook niet verwonderlijk. Nooit zijn kinderen zo dik geweest en ook nooit eerder hebben kinderen zoveel medicatie geslikt als nu. Daar komt bij dat de wetenschap ook steeds vaker waarschuwt voor motorische achterstanden bij de ‘I pad‘ generatie en het beeld is compleet: de kinderen van nu spelen niet meer buiten, zitten veel te veel achter schermen en bouwen zo onvoldoende relatie op met hun lichaam en de natuur. Het keerpunt lijkt bereikt: hier moet wat aan veranderen.
Een belangrijke start voor deze omslag in denken is gemaakt door het boek Het laatste kind in het bos van Richard Louv. Dit boek verscheen in 2007 en is met name in de Verenigde staten een enorme bestseller geworden die zelfs nationale discussie opriep. Ook in Nederland verkoopt het boek goed en wordt dit gedachtengoed steeds breder omarmd.
Leren terwijl je speelt
Contact maken met de natuur prikkelt je zintuigen, je motoriek, en stimuleert creativiteit en het concentratievermogen. Om dat extra te stimuleren hebben goede gezonde en groene schoolpleinen veel specifieke elementen, zoals een moestuin, heuvels, boomstammen et cetera. Door die afwisseling worden kinderen nog meer uitgedaagd om te bewegen, te spelen en te ontdekken. Kinderen bouwen op deze manier al van jongs af aan een band op met groen en natuur. Een goed groen schoolplein is vervolgens ook een uitstekende plek om les in te geven. We zeggen expres ‘goed’, want niet ieder groen terrein is gelijk een goed groen schoolplein. Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat zowel leerlingen als docenten en begeleiders vanaf het begin meegenomen moeten worden in het proces, omdat alle partijen als het ware opnieuw moeten leren omgaan met groen en de (educatieve) mogelijkheden ervan.
Een gezond schoolplein is voor iedereen
De eerste groene schoolpleinen werden primair gebouwd voor de kinderen van de betreffende school, maar nu ze er zijn blijken het plaatsen te zijn die ook buiten schooltijd gebruikt worden. De ruimte waar kinderen lekker kunnen buiten spelen wordt steeds schaarser en groene omgevingen worden door de hele buurt gewaardeerd. Een groen schoolplein in de wijk is dus goed voor iedereen.
Waar kun je aan de slag?
Scholen voor primair en voortgezet onderwijs kunnen eens kijken bij de Gezonde School. Hier vind je checklists, folders en nog veel meer informatie en bovendien kan er vanaf maart 2014 een ondersteunende subsidie worden aangevraagd. Scholen kunnen hier ook ontdekken hoe ze in aanmerking komen voor het label ‘gezonde school’.
Voor de kinderopvang is nu iets dergelijks gaande. Stichting Groen Cement heeft vorig jaar een kwaliteitsmerk gelanceerd en 2014 uitgeroepen tot het jaar van de groene kinderopvang.
Laat je inspireren door deze voorbeelden
Stichting Groen Cement stelt zich ten doel iedereen die zich met de relatie kind-natuur bezig houdt met elkaar te verbinden. Bij de eerste Groen Cement-beurs van 15 april 2011 in Delft kwamen professionals op het gebied van kinderopvang en op het gebied van natuur en milieu bij elkaar. Zij namen deel aan o.a. workshops, speeddates en lezingen.
Deze kick-off video schetst in een notendop de bedreigingen en kansen op het gebied van speelnatuur en leernatuur.
De ontwikkeling van twee Nijmeegse groene schoolpleinen
In deze korte film is te zien hoe twee betegelde schoolpleinen worden omgevormd tot uitdagende groene schoolpleinen. Ook is hier goed te zien dat het proces een onderdeel is van het succes. Neem de leerlingen voor en tijdens het bouwen in mee.
De opening van basisschool spil Fellenoord
Deze school heeft 50.000 euro gekregen van Jantje Beton om het schoolplein opnieuw in te richten. Dit schoolplein is veel gestructureerder i, meer grijs/groen dan puur groen van karakter.
De ontwikkeling van het groene schoolplein in basisschool de Wonnebald
Video over het de plannen van Basis School Wonnebald met betrekking tot de realisatie van een nieuw groen (voor)schoolplein. Het plein zal toegankelijk zijn voor de buurt en is met een grote ouderbetrokkenheid gerealiseerd.
Het groene eetbare schoolplein van De Schakel in Leiden
De cbs De Schakel in Leiden bouwt een groen, eetbaar schoolplein. Dit gebeurt i.s.m. Stichting Gezonde Gronden. De sponsor was hier Fonds 1818. Dit fonds is actief in de regio Westland.
Na gesprekken in de klas en het bouwen van maquettes experimenteerden de leerlingen met het vormgeven aan hun ideeën met 60 strobalen. Deze video is een impressie van de “balendag” op 26 mei 2011.
