Het afgelopen jaar moest ik met enige regelmaat in het ziekenhuis zijn. Niets ten nadele van de zorg in Nederland. Kundige artsen en verpleegkundigen, prima faciliteiten, en over het algemeen afspraaktechnisch alles een stuk beter geregeld dan lang het geval is geweest. De toiletten zijn schoon, er ligt volop leesvoer en de automaatkoffie is, nou ja, gewoon automaatkoffie. Niet echt iets te klagen dus.
Maar toch. Ik mis er iets. En dat iets betreft leven in de brouwerij. Groen leven om precies te zijn. In al die gangen, wacht- en behandelkamers is het zo kaal. Geen plantje te bekennen, laat staan een flinke binnenboom of een mooi groen wandje. Nu moet ik toegeven, ik ben lichtelijk vakgedeformeerd; een van de thema’s waar ik me in mijn professionele leven mee bezig houd is ‘groen en gezondheid’. En ook in mijn privé leven ben ik volop (met) groen bezig. Dus let ik er wellicht meer op dan de gemiddelde patiënt of bezoeker.
Maar toch. Uit heel veel onderzoeken blijkt inmiddels hoe goed een groene omgeving is voor welzijn en gezondheid. Mensen blijken in de natuur behoorlijk op te knappen en dat zelfs ook al van alleen uitzicht op groen. Dat is ook niet zo gek; een groene omgeving nodigt uit tot meer bewegen, en heeft zelfs directe positieve effecten op ons brein. Mensen herstellen in de natuur sneller van stress en negatieve gevoelens zijn beter te hanteren. Wetenschapsjournalist Mark Mieras noemt dat heel poëtisch ‘groen als vluchtheuvel voor de geest’. Ook is ontdekt dat sommige bomen bepaalde stofjes uitscheiden die ons immuunsysteem helpen versterken of kankercellen in het lichaam helpen aanpakken. In Japan, en inmiddels ook in Scandinavië en Duitsland worden nu op basis van dit soort bevindingen speciale gezondheidsbossen aangelegd, compleet met herstelprogramma’s onder begeleiding. Kuren 2.0. Geweldig toch? Veel kamerplanten blijken bovendien de buitengewoon prettige eigenschap te hebben dat ze de lucht zuiveren. En dat scheelt weer een hoop duffigheid en hoofdpijn. Ook heel fijn. Al jaren geleden is berekend dat patiënten die na een operatie in een ziekenhuiskamer terechtkomen met uitzicht op groen sneller herstellen. En dus eerder naar huis kunnen. Niet alleen fijn voor hen maar ook voor het ziekenhuis. Groen maakt zorg goedkoper.
Je zou dus verwachten dat er vanuit overheid en zorg met prioriteit en tamelijk grote spoed zou worden ingezet op groen rond en in zorginstellingen. Dat ziekenhuizen in de rij zouden staan. Maar de praktijk bleek lang weerbarstig. Want op de korte termijn kost het vergroenen van (de omgeving) van zorginstellingen natuurlijk gewoon geld. En Nederland hield lang de hand op de knip.
Gelukkig gloort er hoop aan de horizon. De laatste jaren zijn ook hier de ontwikkelingen in een versnelling geraakt. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de positieve effecten van groen in de zorg. Steeds meer huisartsen schrijven ‘recepten natuur’ uit en verpleegkundigen gaan wandelen met diabetespatiënten. Ziekenhuizen richten buitenpaviljoens in waar kankerpatiënten hun chemokuren kunnen krijgen, beplanten hun dak of leggen tuinen aan waar psychiatrisch patiënten tot rust kunnen komen. En in verpleeghuizen helpen plantenwanden mee aan een beter binnenklimaat. Vaak trouwens zijn zulke initiatieven afkomstig van artsen en verplegend personeel. Want behalve de patiënten zelf, zijn zij de eersten die de positieve effecten merken in hun dagelijkse praktijk.
Eigenlijk bevestigt al dat onderzoek natuurlijk gewoon wat iedereen al lang weet. Ik zelf voel me in elk geval stukken beter in een prettige groene omgeving dan in een steriele wacht- en behandelkamer. Naar het ziekenhuis moeten is al vervelend genoeg.
Als patiënten en artsen nu maar flink aan de poorten van het systeem blijven rammelen en als we de inspirerende praktijkvoorbeelden en die positieve onderzoeksresultaten maar voldoende voor het voetlicht brengen, wordt groen in de zorg misschien ooit de gewoonste zaak van de wereld. En wordt het gewoon meebetaald vanuit reguliere zorgfinancieringssystematieken in plaats van uit crowdfundingsacties. Worden ziekenhuizen zomaar groene beterhuizen. Ik kan niet wachten.
En dan ook heel graag het ziekenhuis bij mij in de buurt, waar ik dit jaar weer met enige regelmaat zal moeten zijn. Maar dat komt vast wel. Misschien ben ik gewoon te ongeduldig. En misschien neem ik alvast een plantje mee. Voor in de wachtkamer.
Ook columnist worden?
Iedereen met een groen hart en een goed verhaal over groen in huizen en gebouwen mag zich bij ons aanmelden om columnist te worden. Je krijgt dan periodiek je eigen podium in deze rubriek. Samen met al die anderen met groene harten en mooie verhalen. Mail ons op info@intogreen.nl en geef ons jouw verhaal.
