Voor de derde keer organiseerde Greenport Aalsmeer, samen met Pakhuis de Zwijger, de Topsector Tuinbouw en nog een flinke stapel andere groene organisaties, het Blooming Cities event. Deze keer was het thema Groen in de zorg. Op een sombere maandagmiddag 7 november verzamelden een kleine 100 deelnemers zich in de grote zaal van Pakhuis de Zwijger, om zich vaak heel gezamenlijk, over de grote vraag te buigen hoe er meer groen in de zorg kan komen.

Aan het bewijs ligt het niet

Dr. Jolanda Maas, senior onderzoeker bij de afdeling klinische psychologie van de VU nam er een half uurtje voor: het bewijs is er volop. Groen helpt bij het helingsproces, zowel bij fysieke als psychische klachten; patiënten hebben minder medicatie nodig; behandelingen verlopen sneller en in algemene zin voelt iedereen zich beter in de natuur of omringd door binnengroen en zo draagt groen ook bij aan de beheersing van de kosten in de zorg. Dan is de businesscase er ook, zou je zeggen.

Doe je chemo liever buiten

Pieter van den Berg, oncoloog bij het Tergooi ziekenhuis in Hilversum is de drijvende kracht achter een uniek experiment: geef patiënten hun chemokuur niet binnen, maar in de buitenlucht. Midden in de tuin van het ziekenhuis staat nu een aantrekkelijk houten constructie met tegen regen en wind beschermende banken en zitjes, waar patiënten dus echt letterlijk buiten hun chemokuur kunnen ondergaan. Volgens enthousiaste patiënte Pia Hof is ze tijdens haar behandeling niet langer in een klinische ‘zieke’ omgeving, maar in een omgeving, waar ze zich niet langer ziek voelt, maar juist heel rijk en verbonden met de vogels en de natuur.

De wijk als verzorgingshuis van de toekomst

In Oisterwijk ligt een wijk zoals er zoveel zijn in Nederland. Gebouwd in de jaren 70 en nu langzaam maar zeker vergrijzend en toe aan een opknapbeurt. In dergelijke wijken wonen relatief veel ouderen waarvan wij allemaal vinden dat ze langer thuis moeten blijven wonen. Het onderzoeksproject Groen voor Grijs onderzoekt Jana Verboom in het kader van het programma Groene Agenda hoe groen een rol kan spelen bij het vergroten van de leefbaarheid en participatie in deze wijk. Jasparina Venema, werkzaam bij Van Helvoirt Groenprojecten vertelde ons over hoe ze samen met de wijkbewoners vergroening toepassen en vervolgens onderzoeken. De mooiste quote kwam van wijkbewoner Bert Klerks: als je lekker aan het werk bent in je voortuin ontmoet je meer mensen dan thuis op de bank.

 Helen in de tuin voor psychiatrische patiënten

Veel ziekenhuizen willen, als ze gaan verbouwen of nieuwbouwen ‘healing environments’ creëren. Grappig genoeg komt groen hier niet als vanzelfsprekend element in voor. Aart Schene, hoogleraar psychiatrie en ook afdelingshoofd van de gelijknamige afdeling binnen het Radboud UMC wilde groen juist wel nadrukkelijk verbinden aan een omgeving die bijdraagt aan het herstel van een psychiatrische stoornis en gaf opdracht voor een helende tuin. De patiënten hebben zelf meegedacht en zo ontstonden er meerdere soorten tuinen. De mindfulness tuin, de gesloten tuin, de gelukkige tuin. Het belangrijkste winstpunt bleek stressbestrijding te zijn. De patiënten worden kalm in de helende tuinen.

.

Hoe groen, grijs en gelukkig demente bejaarden kunnen zijn

IVN heeft dit jaar een groot programma gelanceerd onder de titel Grijs, Groen en Gelukkig. Grotendeels gefinancierd door de Postcodeloterij kunnen uiteindelijk 80 zorginstellingen zowel binnen als buiten een flinke groene opknapbeurt krijgen. Rutger de Graaf, adviseur innovatie bij één van de tien koploperprojecten binnen dit programma, vertelt over de vergroening van zorgcentrum Pennemes. Natuurbeleving en gezonde lucht wordt letterlijk naar binnen gehaald met groene wanden, maar ook gekoppeld aan het zorgprogramma door onder meer de natuurkoffer. Maar de cliënten worden ook met buiten verbonden doordat er een fantastische binnentuin is vol plantjes, paadjes, kippen, vogelhuisjes, bijen en andere positieve natuurlijke prikkels.

Groen en gezond ouder worden in de stad

De presentaties van de middag werden afgesloten met een kijkje in het onderzoeksprogramma van Waag Society. Paulien Melis, onderzoeker bij dit instituut voor kunst, wetenschap en technologie, heeft onderzocht hoe je als het ware een ecosysteem van groen kan organiseren waarin de verschillende generaties elkaar kunnen vinden. Dit leidde tot het Tuin aan Tafel project, een aansprekend stadslandbouwproject en het ontwikkelen van zogenaamde stadsparken. Telkens worden de ouderen aan (creatieve) jongeren verbonden. Sociale cohesie, juist tussen deze generaties is enorm belangrijk en groen kan een grote rol spelen om die te versterken.

Onbekend maakt onbemind

De mensen in deze zaal hoefde je niet meer te overtuigen: Groen versterkt de zorg en de verbinding met natuur heelt mensen en gemeenschappen, maar hoe komt het toch dat zoveel professionals, juist in de zorg, hier nog te weinig mee doen? Met de tool Buzzmaster konden we als zaal interactief meedenken over antwoorden op deze vraag en de meesten van ons kwamen tot de conclusie dat het bewijs vaak al wel bekend is, maar dat de manier waarop nog te onbekend is. En dat dat dan de drempel blijft. Daar heeft iedereen die wil dat er meer groen in de zorg komt een eigen taak: inspireer met de voorbeelden en projecten die er zijn, want daar zullen de nieuwe vliegwielen door ontstaan. Als je een groene zorgomgeving, of een groene wijk een keer hebt gezien en meegemaakt, wil je het vervolgens zelf ook.