Steeds meer kinderen krijgen de diagnose ADHD. In veel gevallen zijn de klachten zodanig dat de kinderen het medicijn Ritalin krijgen. Een medicijn met stevige bijwerkingen dat bovendien verslavingsgevoelig is. Wat kan helpen de noodzaak van medicijngebruik te verminderen? Een groene omgeving, oftewel planten, lijken een rol te kunnen spelen. Zowel bij preventie als bij verlichting van de symptomen.

Op dit moment vallen in Nederland ongeveer 100.000 kinderen binnen de diagnose ADHD, oftewel Attention Deficit Hyperactivity Disorder. De diagnose wordt viermaal vaker bij jongens dan bij meisjes gesteld. Kinderen met ADHD zijn zodanig druk, ongeconcentreerd, hyperactief en impulsief dat ze er last van hebben. Hierdoor laten hun slagingskansen later in het leven zorgwekkende statistieken zien: hogere gevoeligheid voor verslavingen, een hoger percentage schooluitval en meer criminaliteit. Het is dus belangrijk om alles dat kan helpen uit de kast te halen. Planten horen daar zeker bij. Uit onderzoek blijkt dat planten een heilzame invloed op onze gezondheid uitoefenen. Denk alleen al aan de luchtkwaliteit die beter wordt. Specifiek onderzoek naar kinderen met ADHD laat zien dat er nóg meer effecten zijn. Kinderen worden rustiger, ze kunnen creatieve taken beter uitvoeren en in algemene zin wordt hun gedrag positief beïnvloed.

Medicijnen bij ADHD

Van de 100.000 kinderen met ADHD krijgen ruim 40.000 het medicijn Ritalin. Dit medicijn maakt rustiger, maar één op de drie kinderen ervaren serieuze bijwerkingen. Bovendien kan het medicijn verslavend werken. Niet voor niets maakt artsenfederatie KNMG zich grote zorgen over het toenemende medicijngebruik bij ADHD.Daarom wordt in toenemende mate gedragstherapie geprobeerd. De resultaten van deze behandelmethode zijn wisselend. Bij een bepaalde groep kinderen lijkt het effectief, maar voor veel kinderen biedt het helaas nog geen oplossing.

Welke alternatieven zijn er?

Alhoewel ouders over het algemeen huiverig staan tegenover het gebruik van medicatie en massaal op zoek gaan naar alternatieve behandelvormen, wordt er nauwelijks onderzoek gedaan naar de effectiviteit van alternatieve therapieën bij ADHD. Dr. A.E. van den Berg heeft in 2011, in opdracht van het ministerie van EZ (toen EL&I) onderzoek gedaan naar het effect van natuur op kinderen met ADHD. Het onderzoek omvat een uitvoerig literatuuronderzoek, een aantal interviews met deskundigen en twee kleine veldonderzoeken. Het eerste veldonderzoek was naar onze mening te klein en te weinig gecontroleerd om er echte conclusies aan te verbinden, maar concludeerde in grote lijnen dat kinderen met ADHD wel profijt hebben van natuur, maar dat er structuur moet blijven.

De twee omgevingscondities

Het tweede veldonderzoek was ook klein, maar wel interessanter. Hier ging het om een groep van 16 kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar.

Deze kinderen hadden wel dezelfde diagnose en kregen een viertal controleerbare tests voorgelegd in twee heel verschillende ruimtes. Een hele kale vergaderruimte en een binnentuin. Ook hun achtergrond was vrij gelijk: ze kwamen allemaal uit de stad en waren weinig natuur gewend.

Bijna alle kinderen vonden het fijner om in de tuin te werken, maar dachten dat ze beter zouden presteren in de kale ruimte. Hetzelfde zeiden hun ouders. Maar, bij tests waarin een beroep werd gedaan op hun creatieve vermogens scoorden de kinderen in de tuin overtuigend beter. Bij tests waar vooral hun geheugen werd aangesproken scoorde de vergaderruimte iets beter. Onderzoek ondersteunt deze conclusies. Mensen die complexe taken moeten verrichten doen dit in groene omgevingen beter dan binnen. Het sluit ook aan bij het onderzoek Plant in de klas, waarin kinderen die in een klas vol planten zaten sterk beter scoorden op hun probleemoplossend vermogen.

Samenvattend

Planten zijn positief voor alle mensen. Zo hebben bedrijven, scholen en zorgcentra in een groene omgeving een hogere score op welbevinden dan instellingen zonder groen. Ook voor kinderen met ADHD werkt groen goed. Wel moet er rekening worden gehouden met hun behoefte aan orde en structuur. Een bos kan goed werken om lekker uit te razen, maar het kan kinderen met ADHD ook zoveel prikkels geven dat ze er juist drukker van worden.
Een groene omgeving gecombineerd met structuur werkt voor deze groep kinderen waarschijnlijk het meest optimaal. Denk aan een groene binnenruimte of ordelijk ingerichte tuin. Dat zorgt voor de gewenste overzichtelijkheid.

Groene scholen

De meeste kinderen met ADHD zitten op gewone basisscholen. Gezien het aantal diagnoses zit gemiddeld in iedere Nederlandse klas een leerling met ADHD. Op dit moment worden er steeds meer schoolpleinen en schoolklassen vergroend. Waarschijnlijk zal dit de symptomen van ADHD kinderen ook helpen verlichten.

Ouders

Dit is een heel leesbaar onderzoek en alle conclusies geven aan dat het zinvol is om kinderen met ADHD meer met natuur en groen in aanraking te laten komen. Kamerplanten en tuinen thuis kunnen hier een wezenlijk onderdeel in zijn. Wij horen uw ervaringen graag.