Ineens heeft iedereen het erover: dat planten gezond zijn voor je en je zelfs gelukkig maken. En wij zeggen bovendien dat je ze in je klaslokaal moet zetten. Maar hoe werkt dat nou precies? Hier vind je allemaal informatie die jou kan helpen om dit echt te begrijpen. Woorden als fotosynthese, huidmondjes, koolstofdioxide, glucose, fijnstof, luchtzuivering en nog veel meer zijn hierna geen geheimen meer, maar deel van jouw antwoord waarom planten je gezond maken!
In dit gedeelte wordt de plant eerst eens goed bekeken: hoe doet hij of zij (ook interessant) nou zijn dingetje: eten, drinken, voortplanten en vervolgens kijken we wat meer naar hoe dat nou werkt met die luchtzuivering. Want dat is waarom planten je gelukkig en gezond maken en waarom wij zeggen dat je planten of zelfs een hele plantenwand ín de klas moet zetten.
Fotosynthese, wat doet dat nou precies?
Er zijn wetenschappers die hun hele leven aan fotosynthese hebben besteed, dus om het helemaal precies uit te leggen lukt hier niet, maar heel kort kun je zeggen dat fotosynthese het spijsverterings- of voedingsproces van de plant is. Planten maken uit zonlicht, water en koolstofdioxice oftewel het beruchte CO2, zuurstof (afval voor planten) en glucose (suiker). En het mooie is: laten dat nou precies twee stoffen zijn die wij nodig hebben om te leven. Anders gezegd: als planten niet ons voedsel en onze zuurstof maakten, konden wij niet leven.
Schooltv heeft hier twee mooie filmpjes over gemaakt.
In dit filmpje wordt het proces van fotosynthese uitgelegd
In dit filmpje wordt uitgelegd hoe lucht onder meer bestaat uit koolstofdioxide en zuurstof.
De levenscyclus van planten
Bij planten gaat de voortplanting, maar ook hun hele leven, heel anders dan bij ons mensen of eigenlijk alle dieren. Planten kunnen niet met elkaar dansen, of toch wel? Eén ding is in ieder geval al duidelijk: lang niet alle planten hebben die bijtjes nodig. Kijk maar naar dit filmpje.
Je kunt het begin van dit proces, het ontkiemen heel makkelijk zelf nadoen, met bonen bijvoorbeeld. Hier vind je een mooie opzet voor een proefje met bonen. Dit proefje onderzoekt nog meer dan alleen hoe plantjes ontkiemen. Hier wordt ook de vraag gesteld wat er gebeurt als je zaadjes of bonen het leven heel zuur maakt.
Waarom is water zo belangrijk?
Zonder water geen leven. Niet alleen wij, maar planten bestaan ook voor 80% uit water. Als jij en ik een dag zonder drinken doorbrengen, voelen we ons echt niet lekker. Je krijgt al na een paar uur droge ogen, een droge mond, kriebelige huid, en een schorre keel. Voor planten is water net zo belangrijk. Zij kunnen echter niet naar de kraan lopen en moeten wachten tot het regent of tot jij ze water geeft. Planten hebben dus veel truukjes in huis om water te sparen.
Ze worden eerst slapjes en doen al die huidmondjes (zie eerste filmpje) potdicht en beschermen zichzelf zo tegen watergebrek, en overleven dan vaak heel wat langer dan wij. Als je ze zelfs dan nog geen water geeft, of als het helemaal niet gaat regenen.. ja dan pas gaat het ook bij planten echt mis, maar dat duurt vaak dagen. Wij houden het echt zo lang niet vol hoor! Sommige planten, zoals cactussen of vetplanten leven in de woestijn en hebben een superslimme strategie om water te besparen: ze slaan water op in hun buik of in dikke bolle bladeren. Hier vind je een mooi proefje waarin je kan onderzoeken hoe en hoe snel ook planten water opnemen.
Planten zuiveren de lucht? Huh?
Planten blijken, en dat weten we pas sinds een jaar of 30, niet alleen dol te zijn op CO2, maar ook op voor ons gevaarlijke stoffen als formaldehyde, ammoniak, chloroform etc. Hier kun je zien om welke stoffen het gaat en hier kun je zien welke planten dit heel goed doen.
Soms produceren wij zelf deze fijnstoffen (stoffen die zo klein zijn dat ze door onze longen worden opgenomen en dus zomaar in ons bloed terecht komen), bijvoorbeeld als je net gegymd hebt en zweterig terugkomt in de klas, dan is het gehalte aan formaldehyde in de lucht erg hoog.
Als je nou een klas vol planten hebt, blijkt uit dit onderzoek, dan nemen die planten de formaldehyde op. Als je geen planten in de klas hebt, blijft de stof veel langer in de lucht hangen en adem je hem dus nog uren in. Dit grafiekje laat dat mooi zien. Die drie lijntjes waar de stof snel naar nul gaat zijn drie soorten planten in de klas situaties: veel licht, beetje minder licht en weinig licht. En je ziet dat zelfs in klaslokalen met schaduw je nog best heel veel effect krijgt van planten.
Dit is ook een resultaat dat in veel onderzoeken wordt herhaald: doordat planten water verdampen wordt de lucht frisser en schoner en minder droog. En daardoor voel je je lekkerder in de klas.
Hier vind je nog een leuk filmpje waarin een echte professor dit nog een keer aan je uitlegt.
Tenslotte
Als we je overtuigd hebben om ook planten in de klas te plaatsen, dan kun je met je leerkracht en je ouders wellicht meedoen met ons project om zo’n wand te crowdfunden. Je kunt ook zelf aan de slag met veel simpeler plantenwanden of gewoon planten in de vensterbank of op je werktafel. Binnenkort kunnen we je meer vertellen over zo’n simpeler systeem. In beide gevallen: als je met je school geïnteresseerd bent om hier meer mee te doen, stuur dan even een mailtje naar info@intogreen.nl
foto bij dit artikel:
Air Planting uit expositie Dutch Design Week 2014 van ontwerper en interieurarchitect Carolijn Slottje