Het centrum van Almere is door Rem Koolhaas als één geheel vormgegeven en destijds letterlijk boven het bestaande maaiveld met bestaande wegen getild. Recent is onderzocht wat de bevolking van Almere van dit in één keer opgetrokken stadshart vindt. De kritiek was niet mals. 80% van de bevolking ervaart het als te ontworpen, niet menselijk en zeker niet als gezellig. Dit vraagt om een rigoureuzere aanpak dan wat opleuken met kleur en bloemperken. Dit vraagt om de deskundige en vooral artistieke blik van de grondlegger van de groene wand, Patrick Blanc.
Go greener op weg naar de Floriade
Almere zal in 2022 de Floriade huisvesten en heeft hiervoor een ambitieus plan ontwikkeld. Onder het motto Go greener wil de stad het pad ernaartoe zeker zo interessant maken als het evenement zelf en de groenste gemeente van Nederland worden. De gemeente wil de Floriade feitelijk als kapstok gebruiken om de hele stad in alle opzichten te vergroenen en daarmee de grens tussen stad en platteland steeds meer op te heffen. Juist omdat Almere zo ruim is opgezet kan de stad een unieke biotoop worden.
De dag van de architectuur
Patrick Blanc was in Almere om de plannen met het stadscentrum door te spreken, en omdat het op 20 juni ook de Dag van de Architectuur was, gaf hij op die zaterdag een openbare lezing over zijn werk. De titel was: ‘Vertical Garden, no limit’ en dat kregen we zeker te zien. Verticale tuinen kunnen allerlei vormen hebben. Ze kunnen natuurlijk vlak tegen de muur geplaatst worden, de inmiddels bekende groene wand, maar zo’n wand mag van Patrick Blanc ook steeds meer uitstulpingen en rondingen hebben. De tuin mag ook vanaf het plafond naar beneden spiralen, rondom pilaren geplakt zijn of of zelfs gordijnen opleveren waar je doorheen kan lopen. Hij is de uitvinder van de groene wand, maar zijn werk beperkt zich allang niet meer tot alleen wanden. Alle manieren om groen in, op en aan gebouwen te hangen worden door hem onderzocht.
Copyright foto: Patrick Blanc
En dat geheel kun je inderdaad steeds meer betitelen als het ontwikkelen van verticale tuinen. Een ander interessant aspect van zijn werk is zijn enorme plantkennis en zijn complexe manier van beplanten. Een gemiddelde wand van Patrick Blanc is beplant met rond de 200 plantsoorten, die zo veel mogelijk bestaan uit lokale plantsoorten en volgens natuurlijke patronen worden geplant. Deze planten gaan vervolgens met elkaar het gevecht aan. Net als in het echt dus. Misschien is dat wel wat hij zoekt: een nieuw echt.
Copyright foto: Patrick Blanc
Groen integreren met de stad zoals hij is
Te vaak, zo zei hij na afloop, wordt hij alleen ingeschakeld om een wauw effect te bewerkstelligen en incidenteel ergens een lelijke plek met groen te bedekken. Hij snapt dat mensen en gemeentes dat willen, maar zelf vindt hij die invalshoek steeds minder interessant. Hij is van mening dat de stad onze natuurlijke omgeving is geworden en dat we daarom juist nu onze groene stadsbiotoop moeten ontwikkelen. En dat is een veel groter idee dan ‘een beetje verven met groen’. Dat spreekt hem ook zo aan in de plannen van Almere: een heel stadscentrum als één geheel oppakken. Deels met zijn werk, maar ook samen met bewoners, het lokale bedrijfsleven en studenten.
Bij de zaal was deze gedachte blijkbaar nog niet helemaal geland. Want toen de gespreksleider en architect Jaap Huisman vroeg waar men vond dat Patrick aan de slag moest, kwam het publiek enthousiast en spontaan precies met de lelijke plekken die gemaskeerd moesten worden. Patrick pareerde dat gelijk met de opmerking dat het niet de bedoeling is om grijs eenvoudigweg groen te verven, maar men bleef het beton maar lelijk vinden. Ook kwamen er veel vragen over het onderhoud. Daarover was hij kort: Natuurlijk moet je groene wanden onderhouden. Je moet je panden zelf toch ook onderhouden!
Patrick Blanc kijkt op een unieke manier naar steden. Voor hem is het centrum niet een lelijke plek die bedekt moet worden, maar een interessante basis vol ruimte voor de ontwikkeling van een stadsbiotoop. Het stadscentrum kan letterlijk gaan leven. En hij wil bijvoorbeeld juist in Almere –voor de verandering- iets vanaf de grond langs de pilaren omhoog laten groeien. Toch verven met groen, maar dan op een heel ander niveau.
